رفتن به نوشته‌ها

اصل «عدم‌قطعیت» هایزنبرگ چیه؟

برخی معتقدند که قلب مکانیک کوانتومی «اصل عدم‌قطعیت» هایزنبرگ هست. این اصل بیان می‌کنه که در مکانیک کوانتومی، صرف نظر از خطاهایی که ممکن هست به‌خاطر وسایل اندازه‌گیری و یا هرچیز دیگه پیش‌بیاد، همیشه یک عدم قطعیتی برای بعضی از کمیت‌ها وجود داره که به هیچ وجه نمیشه از شرشون خلاص شد. به طور ویژه اصل عدم قطعیت بیان می‌کنه که حاصل ضرب عدم قطعیت «مکان» و «تکانه‌»ی یک ذره بیشتر از یک مقدار ثابت است: 

با این وجود اگر طالب این باشیم که مکان ذره رو بهتر بدونیم اطلاعاتمون از تکانه‌ی ذره کمتر میشه و همین طور اگر بخواهیم از تکانه ذره‌ اطلاعات بیشتری کسب کنیم باید قید دونستن اطلاعات زیاد مکان رو بزنیم. به عبارت دیگه،‌دونستن دقیق مکان و تکانه، به طور همزمان، در مکانیک کوانتومی غیرممکنه! این عدم‌قطعیت همین‌طور سبب شده تا خیلی‌ها به صورت فلسفی در مورد «چرایی» این اصل اندیشه کنند و بحث‌‌های مفصلی رو راه بیاندازند!

بگذریم! دعوتتون می‌کنم که این ویدیو رو با عنوان «اصل عدم‌قطعیت هایزنبرگ چیه؟» ببینید:

لینک‌های دانلود:

دانلود این ویدئو، دانلود این ویدئو بدون زیرنویس فارسی، لینک فایل اصلی (بدون زیرنویس) از یوتیوب

منتشر شده در آموزشیدرباره دانشمندانفلسفه علمکوانتوم

نظر

  1. محسن محسن

    سلام به سیتپور
    راستش من برق مخابرات خوندم و به فیزیک علاقه مند هستم. اما چیزی که توی این ویدیو دیدم منو یاد بحث فوریه انداخت. اینکه اگه بخواییم یک موجی فقط در یک نقطه مقدار داشته باشه و بقیه جاها فاقد مقدار باشه یا به عبارتی ضربه داشته باشیم (که در اینجا ظاهرا با مفهوم مکان متناظر هست) این موج تلفیق بی نهایت موج خواهد بود. توی بحث سیگنال و سیستم به این حالت گفته میشه گسترش معکوس. یعنی اگه بخواهیم سیگنالی رو در حوزه زمان (که تعبیر مکان داره در این بحث) محدود کنیم اون سیگنال در حوزه طیف (که در اینجا یه جورایی با تکانه مرتبط هستش) گسترده میشه.
    این مفهوم به خاطر دیدم مورد مشابه اش در درس های خودمون برام زیاد عجیب نیست اما اینکه چطوری اون رو با مکان و تکانه ربط بدم کمی برام سخته. اگه ویدیوهای مشابه دیگه ای قرار بدید خیلی عالی میشه.
    من سایتتون رو تبلیغ میکنم و امیدوارم که شما هم از اینکه شاید بینندگان کمی داشته باشید دلسرد نباشید
    :-*

    • عباس کریمی عباس کریمی

      سلام به شما
      درسته، مکان و تکانه با استفاده از تبدیل فوریه به همدیگه مرتیط میشند.

      قبلا بچه‌های برق درس «فیزیک مدرن» رو می‌گذروندند ولی گویا چندسالی هست که از بین دروسشون حذف شده. اون جا در مورد این موضوع بحث شده (مثلا نگاه کنید به کتاب فیزیک مدرن کنت‌ اس‌ کرین).
      توی مکانیک کوانتومی مشاهده‌پذیرها (مثل مکان،‌تکانه و …) تبدیل به عملگر میشند. اون موقع اگر توی جبرخطی (یا جای دیگه‌ای) دیده باشید برای عملگرها جابه‌جاگر تعریف میشه و بعد از اون به رابطه‌ای میرسند به این شکل:

      که بعد از جاگذاری مکان و تکانه به رابطه معروف عدم قطعیت هایزنبرگ می‌رسیم.

      پیشنهاد می‌کنم به صفحه‌ی ویکی‌پدیای اصل عدم قطعیت سر بزنید!

      از لطف شما متشکریم 🙂

  2. NNN NNN

    با عرض سلام و خسته نباشيد مطالب سايت خيلي عالي است ولي اي کاش سريعتر بروز ميشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.